Euskal hiztegi historiko etimologikoa EHHE 200 sarean

EHHE 200 sareanEuskal hiztegi historiko etimologikoa EHHE 200 sarean, eskerrik asko.

 

 

1. eranskinean: Zerrenda kronologikoa: hitzen lehen agerraldia: 759. urte aurretik bakarrik hogei 20 hitz akitanieraz…

EHHE 200 20 hitz 759 urte aurretik

“Ahaztu” egin zaie hitz pila, Gorrotxategik ere argitaratu zuen Akitaniera-Baskoia: “Euskararen historia. Euskara antzinatean.”  Joakin Gorrotxategi. Eusko Jaurlaritza 2018. Kontuan izan behar da, adibidez, “Euskararen historian”, Eusko Jaurlaritzak 2018an argitaratu zuen liburuan, Gorrotxategik idatzi zuen zatian, “Euskara antzinatean” (231. orria), “3.1.2. Izenak eta izen oinak” (akitanieraz, 253. orria), 51 berrogeita hamaika sarrera azaltzen direla; “Izen eratorpena”, beste 18 hamazortzi sarrera gehiago, Hispanian beste sarrera batzuk (illuna, tichia, Ibarra… ), Soriako euskara, sesenco, agirseni… Alegia sarrera pila falta dela.

Ez dituzte Gorrotxategik argitaratutako hitzak jartzen ere (51 hitz).

Ez da zaila zerrenda luzatzea, adibidez, “Euskara antzinatean 200”, berrehun hitz ordenatuak 759. urte aurretik:

Iturriak:
Akitaniera: EHHE-200 Euskal hiztegi historiko etimologikoa. Euskaltzaindia, 2019 (20 sarrera).
Akitaniera-Baskoia: Euskararen historia. Euskara antzinatean. Joakin Gorrotxategi. Eusko Jaurlaritza 2018.
Iruña Veleiako euskarazko grafitoak Idoia Filloy eta Eliseo Gil arkeologoek argitaratua: http://veleia.com/noticia_detallada.php?niv=6&noticia=48
Les Inscriptions d’Iruña-Veleia. Hector Iglesias.
Iruña-Veleia: Iruña-Veleiako euskarazko grafitoak. 2.4.- Testuetako lexikoa. Juan Martin Elexpuru. Arabera. 2009.

Iruña-Veleia nazioarteko III 3. Biltzarra Gasteiz 2021-5-29

congreso-2021-scaled iruña Veleia Gasteiz 2021-5-29Iruña-Veleia nazioarteko III. Biltzarra. Gasteiz 2021-5-29. Iruña-Veleia martxan.

Aurkezpena

Iruña-Veleiak tristezia eta poztasuna ematen dizkigu aldi berean. Tristezia, batetik, unibertsitateek, Eusko Jaurlaritzak, Arabako Foru Aldundiak eta hedabide gehienek altxor hau ezkutatzeko eta suntsitzeko nola egin duten lan ikusi dugulako. Bestetik, altxor handi hau topatu zuten bi kideek, Eliseok eta Oskarrek, nola zigortzen ari diren ikusten ari garelako. Eta hirugarrenik, herri honen babesle izan behar diren erakunde gehienak eta prestigioko pertsona asko, 12 urte hauetan, ostrukarena egiten ari direlako.

Baina Iruña-Veleiak alaitasun eta indar handia ere ematen dizkigu. Besteak beste, gure hizkuntzaren jatorriaren ikerketan bide berri eta oso aberatsa eskaintzen digulako, Mitxelenak zabalduko teoriaren atal batzuk zuzendu behar direla erakutsi digulako, EITB eta Alberto Santana bultzatzen ari diren euskalduntze berantiarra pikutara bidali duelako eta kristautasunaz Vatikanoak kontatzen digun historia monolitikoa hautsi duelako. Eta Iruña-Veleiari esker jende on eta prestu asko ezagutu ahal izan dugulako, begiak ireki dizkigulako eta, gai horri esker, nor dagoen euskeraren, kulturaren eta ondarearen alde eta nor dagoen kontra bereiztu dezakegulako.

Lehenengo biltzarrean faltsukeriaren zein egiazkotasunaren aldeko alderdi biak gonbidatu genituen, eztabaida piztu nahi genuelako, aurreiritzirik gabe. Baina faltsukeriaren aldekoak ez zuten etorri nahi izan eta gu geuk euren argudioak azaldu behar izan genituen. Bigarren biltzarrean grafitoen altxorrean eta eztadaida zientifikoan sakondu genuen.

Eta hirugarren biltzar honetan lau mahai inguru izango ditugu: batetik azken ikerketen berri izango dugu lau ikerleren eskutik. Ondoren epaiketan gertatutakoa eta baita espainiar justizia sistematik euskaldunok zer espero dezakegun argiago ikusi ahal izango dugu. Arratsaldez betidaniko euskalduntzea hobeto ezagutzeko bi hizlari izango ditugu eta, amaitzeko, grafitoen gai erlijioesen atzetik dauden kontu interesgarri asko ezagutzeko parada izango dugu.

Azkenik, amaierako Eskerraldian, bidelagun izan ditugunak gogoan izango ditugu, besteak beste, jadanik gure artean ez dauden Emilio Ilarregi eta Iñaki Aldekoa.

Maiatzak 29, larunbata

09:30 Harrera
09:45 Mahaingurua: Grafitoei buruzko azken ikerketak
Antonio Rodriguez Colmenero: Veleia romana: un primer intento de síntesis
Mari Carmen Basterretxea Urrosolo: Iruña-Veliako material etnografikoa
Miguel Thomson Okatsu: La reproducibilidad de los grafitos de Iruña-Veleia y su
consistencia con hallazgos previos en el yacimiento apoyan su autenticidad
Josu Naberan Naberan: Hizkuntzalarien Zientzia Veleiako Iruñan
11:45 Atsedenaldia
12:15 Mahaingurua: Iruña-Veleia lurperatu ezin izan duen epaiketa
Felix Rodrigo Mora: Derecho consuetudinario frente a derecho romano y derecho positivo
Patxi Alaña Arrinda. Iruña-Veleia: justiziaren aurkako epaiketa
14: 00 Bazkaria
16:00 Mahaingurua: Betidaniko euskalduntzea
Aitzol Altuna Ensunza: Euskalduntze berantiarra salatzen
Joseba Mintegi: Euskaliberieraren presentzia penintsula osoko I-V mendeetako hilarrietan
17:45 Atsedenaldia
18:15 Mahaingurua: Vatikanoa euskal kristasutasunaren hastapenaren aurka?
Paulo Arrieta: Karistiar eukaristia, zenbakiak, jokuak, palindromoak, ambigramatikoak , etab.
Nekane Jurado: La corriente subterránea que riega Iruña-Veleia
19:45 Eskerraldia: Emilio Ilarregi, Iñaki Aldekoa…
20:00 Amaiera
Maiatzak 30, igandea
11:00 Bisita gidatua Iruña-Veleiako indusketan
Aurrez aurre eta Zoom bidezko izenemateak
Bi modutara eskainiko da: aurrez aurre eta zoom bidez. Bestetik prestakuntza jarduera izanik, joan-etorrietarako baimenak emango dira, joan-etorrietarako.
Aurrez aurreko biltzarrean izena ematea: 40 € (bazkaria eta liburuxka barne).
Bazkaririk gabe 25 €. Ikasle edo langabetuek: 15 €
Onlineko biltzarrean izena ematea, zoom bidez: 10 €
Igandeko bisita gidatua doakoa da.

Iruña-Veleia: orain elkartasunaren eske

13395 Iruña VeleiaIruña-Veleia: orain elkartasunaren eske. Gontzal Fontaneda.

Iruña-Veleiako aurkikuntzak laidotu nahi dituzte. Eliseo Gili aipu ona kendu nahi diote. Oraingoz kondenatuta dago. Epaian jarri zioten diru-zigorra orain ordaintzeko presatzen dute. Egoera larri hau dela eta, Iruña-Veleiaren aldeko lau erakundeek diru-elkartasuna eskatzen dizute irakurleorri:

Elkartasun ekonomikoa Eliseo Gilekin

Jakina denez, Eliseo Gil Zubillaga, Iruña-Veleiako aztarnategiko zuzendaria izandakoa, grafitoak faltsutzearen errudun jo zuen Gasteizko zigor-epaitegi batek 2020an. Bi urte eta hiru hilabeteko espetxe-zigorra ezarri zioten eta zenbait diru-zigor ere bai, 15.000 euro inguru denera. Duela gutxi jaso du diru-zigorra berehala ordaindu behar duela ohartzen dion autoa. Esan beharra dago Eliseo Gilek Babes Helegitea aurkeztua duela Konstituzio Auzitegiaren aurrean.

Sententzia guztiz bidegabea izan dela pentsatzen dugu, epaiketan ez baitzen frogatu grafito bakar baten faltsutasuna ere, eta ondorioz are gutxiago Eliseo Gilen autoretza. Urte luze hauetan gaia hurbiletik jarraitu dugunok garbi ikusi dugu zer nolako bidegabekeria egin den gure kultura ondarearen  zein pertsona batzuen kontra. zeintzuen delitu bakarra aurkikuntza harrigarri bat egitea izan den.

Honengatik guztiagatik, eta haren diru-egoera larria ezagututa, dei egiten diogu gaiarekin sentibera den pertsona orori elkartasuna erakutsi diezaion Eliseo Gili eta  bere ekarpentxoa egin dezan diru-zigorra ordaindu ahal izateko. Hau dela eta eskatzen dugu bakoitzak ahal bait lehen  sar dezala nahi duen kopurua ondorengo kontu korrontean:

Laboral Kutxa: ES0330350056430561220095 (Unzalu-Fontaneda-ren izenean dago, titularren deiturak). Bilketaren bilakaeraren berri emango da sarri-sarri ondorengo blogetan:
Ama Ata,  Iruña-Veleia Martxan,  Iruña-Veleia, gezurra ala egia.

Milesker!

Eskariaren sinatzaileak:
SOS Iruña-Veleia,  Iruña-Veleia Martxan,  Martin Ttipia

Gasteiz, 2021eko apirilaren 30a

Errukia 1.700 urte Iruña-Veleian

 13370 Errukia PietaJesus eta Maria errukia edo pieta. Semea hilda amaren altzoan.

13370a 2005-5-4 Iesus et Mirian
13370b 2005-5-4 Errukia (Pieta)
13370 Iesus et Mirian (Sos)
13370 Jesus Maria

Errukia, Oteitza, S. Bizente Donostia (bi mila urte beranduago):Errukia Oteitza Donostia

Pieta Michelangelo (WIKI),Pieta Michelangelo

Errukirik ez dago Iruña-Veleian euskara zaharra aurkitu zuten arkeologoekin, justizia ez da ezagutu, perbertsioa baizik, azken 9 zortzi urteetan.

Gurutzeak 1.700 urte Iruña-Veleian

15916Iruña Veleiako gurutze batzuk paganoak, esbastika (Nieto 1950), estaurogramak, krismoiak, kristauak eta euskaldunak (dozena bat baino gehiago):

Esbastika Nieto 1950

4506 (krismoia), 10717 (krismoia), 11428 Vulcano Ceres Tulio11639 (Sos) X, 12389 (SOS), 12108 Kalbarioa, 13130 (gurutzea SOS), 13343 (gurutzea hezurrean SOS), 13346 (gurutzea buruz behera?), 13348 INRI, 13366 M, 13375 (staurograma SOS), 13376 Jesusen bizitza (AFA), 13376 kalbarioa, 15587 2006-8-30 (krismoia), 12108 Kalbarioa ?ip, 13343 Kalbarioa

15910 2006-6-22 neure / ama, ro / man / ilta cis / tiana = neure ama, Roman ilta cistiana,
15916 2006-6-22 neure / ata
Krismoia 1995ean azaldu zen (Iturria: Veleia.com)

Jesusen bizitza azken afaria, kalbarioa, 1.700 urte Iruña-Veleian

Jesusen bizitza kontatzen du 13376 ostraka historikoak duela 1700 urte Iruña Veleian, jaiotza, azken afaria, kalbarioa… duela 1700 urteko aste santua, Luis Silgo eta Antonio Rodriguez Colmenero arkeologoek esaten dute:
13376 Jesus bizitza

13376 Jesus jaiotza Iruña Veleian 1.700 urte.

13376 Jesus azken afaria Iruña Veleia 1700 urte.

13376 Jesus kalbarioa Iruña Veleia 1700 urte.

13376 “Jesusen bizitza” ostrakan dago margotua munduko Jesusen jaiotza zaharrena 1.700 bat urte ditu. Ez nintzen konturatu Arabako Foru Aldundi “antikristauak eta sakrilegoak” 13376 ostraka hankez gora argitaratu zuelako (aditu batzordekoak ez ziren konturatu), baina Luis Silgo arkeologian doktoreak konturatu eta argitaratu zuen bere txostenean hemen Gasteizen 2010-3-25ean eman zuen hitzaldiaren bideoa (3’45″ aurrera):

Jesusen jaiotzak Iruña Veleian Luis Silgo Gasteiz 2010-3-25 (Bideoa 3′ 45”)

Jesusen jaiotza Iruña Veleian, Antonio Rodriguez Colmenero, Gasteiz 2012-11-24 (bideoa 35′ 30”)

13376 Jesusen bizitza

Jesus azken afaria 1.700 urte Iruña-Veleian

Jesusen azken afariaren bi bertsio gutxienez daude Colmenero eta Luis Silgoren arabera Iruña Veleiako ostraketan:

1.- 13357 (Iesusen azken afaria eta Judas lepotik zintzilikatua)
13357 (Sos)
2.- 13376 Iesusen bizitza (AFA). Iesusen azken afaria 2. lerroan eskubiko eszena.
13376 (Jesusen azken afaria)
13376 (Sos)
13357
13357 (Iesusen azken afaria eta Judas lepotik zintzilikatua)
13376 Jesus azken afaria
13376 (Jesusen azken afaria)
13376 Jesusen bizitza
13376 Jesus bizitza Iruña Veleian Luis Silgo Gasteiz 2010-3-25 (Bideoa 3′ 45”)
13376 azken afaria (bideoa Colmenero 2012-11-24)
alua.mundua.com (bi mila urte beranduago)
alua.mundua.com

K

Aste santua 1.700 urte Iruña-Veleian

Aste santua 1.700 urte Iruña-Veleian.

Aste santua 1.700 urte Iruña-Veleian
13368Jesus 1.700 urte Iruña Veleia
Maria 1700 urte Iruña Veleia
Jose eta Maria 1700 urte Iruña Veleia
13368b 2005-5-4 Iesus , Ioshe ata / ta Miriam ama
Jesus azken afaria 1700 urte Iruña Veleia
Jesus bizitza 1700 urte Iruña Veleia
Gurutzeak 1700 urte Iruña Veleia
Kalbarioak 1700 urte Iruña Veleia
Errukia 1.700 urte Iruña-Veleian

Bideoak, Luis Silgo eta Antonio Rodriguez Colmenero arkeologoak:
13376 Jesus bizitza Iruña Veleian Luis Silgo Gasteiz 2010-3-25 (Bideoa 3′ 45”)
13376 Azken afaria, kalbarioa (bideoa Colmenero 2012-11-24)
13357,12108 kalbarioa
13376 (Sos)

 

 

Eliseo Gilek babes errekurtsoa aurkeztu du Madrilgo Epaitegi Konstituzionalean. Naiz

13368 Iruña Veleia

Iruña-Veleia babes errekurtsoa Madrilgo Epaitegi Konstituzionalean. Naiz.

Eliseo Gil, condenado por Iruña-Veleia, presenta un recurso de amparo ante el TC

El arqueólogo Eliseo Gil, condenado a dos años y tres meses de prisión por un delito continuado de «estafa» y otro de «falsedad documental» por el caso de los «hallazgos» de Iruña-Veleia, ha presentado un recurso de amparo ante el Tribunal Constitucional.

En una nota remitida a prensa, Eliseo Gil, quien fuera responsable de la empresa Lurmen, encargada de las excavaciones de Iruña-Veleia y autora de los supuestos «hallazgos» que cambiarían la historia del euskara, ha anunciado que acaba de presentar un recurso de amparo ante el Tribunal Constitucional «en la esperanza de que lo admita y resuelva favorablemente a sus intereses».

Gil reivindica su inocencia ante los hechos por los que fue condenado por el Juzgado de lo Penal número 1 de Gasteiz, condena que en enero de este año fue ratificada e incluso ampliada por la Audiencia de Araba: desestimó los recursos del arqueólogo Eliseo Gil y de Rubén Cerdán contra la sentencia que les condenó por «estafa» y «falsedad» de los supuestos hallazgos en el yacimiento de Iruña-Veleia e incrementó la multa a Gil, al elevar de falta a delito la actuación contra el patrimonio histórico-cultural que se atribuyó, lo que implica la imposición de una multa adicional de seis meses con una cuota diaria de seis euros.

En su escrito, Gil manifiesta su «disconformidad» con las sentencias emitidas por el Juzgado de lo Penal de Gasteiz y, en subsiguiente apelación, por la Audiencia Provincial de Araba, y argumenta que «entendiendo que se han vulnerado sus derechos constitucionales, concretamente el derecho a la tutela judicial efectiva», ha decidido presentar un recurso de amparo ante el Tribunal Constitucional. Asegura que se mantiene «en la firme convicción de que no se ha presentado ni una sola prueba, ni directa ni indiciaria, que determine la culpabilidad de quien suscribe de los delitos por los que ha sido condenado, ni que se haya demostrado científicamente que los mencionados hallazgos sean producto de una falsificación».

Gil sigue reivindicando su «inocencia» y asegura que la defenderá «con todos los recursos» a su alcance, reiterando su agradecimiento a todas aquellas personas que «creen en mi causa y colaboran desinteresadamente en ella». Asimismo, mantiene su confianza en que «la ciencia pueda resolver definitivamente la controversia existente sobre los mencionados hallazgos».