Etiketa honen artxiboa: iruña oka

Iruña-Veleia benetakoa ala faltsua. Jon Urruxulegi. Berria

13364 Iruña VeleiaIruña-Veleia benetakoa ala faltsua. Jon Urruxulegi. Berria 2018-8-22.

 Iruña-Veleian aurkikuntza arkeologiko batzuk egin eta adituen ustez oso garrantzitsuak zirela jakin nuenean —dagoeneko urte batzuk igaro dira—, pozak burmuin-gorputzak inbaditu zizkidan bat-batean. Iruña-Veleia Gasteiztik hamar kilometrora dagoen erromatar hiri bat zen eta gaur Arabako Foru Aldundiaren titularitate publikoak kudeatzen duen aztarnategi arkeologikoa da.2005 eta 2006. urteetan Eliseo Gil jaunaren ardurapean ari zen enpresa batek erromatar garaiko ehunka objektu aurkitu zituen bertan, denak aparteko izaera dutenak, esan nahi baita, eguneroko bizitza erakusten duten irudiak, kristauen gaia dutenak, hieroglifikoak, pertsonaje mitologikoak, latinez, grekoz eta euskaraz ere idatzitako testuak. Guztia Gizadiaren altxor baliotsutzat kontsideratzeko modukoa. Euskarazko idazkun batzuk Kristo ondorengo III. mendeko estratu arkeologikoetan aurkitu dira. Beraz, Glosa Emilianentseak baino zazpi mende lehenagokoak dira. Badaude kristau otoitz osoak aurkikuntza hau euskararen azterketa historikoa burutzeko altxor kultural ezin hobea egiten dutenak. Aparteko aurkikuntza hau 2006ko otsailaren 8an egin zen publiko.

Euskararen historia Iruña-Veleia gabe

Euskararen historiaEuskararen historia liburu berria eta mardula (860 orri), idazleak, Joakin Gorrotxategi, Joseba A. Lakarra, Ivan Igartua, Patxi Salaberri, Céline Mounole, Ricardo Gomez, Banca Urgell, Iñaki Camino eta Pello Salaburu. Ia maparik gabe eta Iruña-Veleiako euskararik gabe, gabezi ikaragarria jakina.

Euskalduntze berantiarraren hipotesiaren aurkako liburu nabarmena, Lakarrak eranskin berezia oparitzen dio, Gorrotxategik mapa soil batzuk baina oso adierazgarriak.

Duela bi mila urteko euskararen lekukoak (Gorrotxategi) asko dira, zehatzak eta oso interesgarriak.

Ibarra “ospetsua” (Plasenzuela, Caceres) ez dut aurkitu, ahaztu egingo zitzaien.

Illuna (?) . Iruña Oka (Veleia), Araba, azaltzen da noski, artikulua eta guzti, baina bukaerako A nabarmena ez omen da artikulua euskaldun gehienok ulertzen dugun bezala… eta Eliseo Gilek eta Idoia Filloyk aurkitako artikuluak “faltsutzat” salatu zituzten…

Euskara antzinatenean. Gorrotxategi 270. orria:

Illuna (?) . Iruña Oka (Veleia), Araba: “Pertsona izenen artean, agian, Iruñako (Oka, Veleia) Illuna andrazko izena izango litzateke begibistakoena, ak. Ilunn-i latinezko -a desinentzia femeninoa gehituz osatu zena, Fitak harria galdu baino lehen egin zuen irakurketa askoz ere seguruagoa balitz.”

Euskara duela bi mila urte (Gorrotxategiren arabera):

Euskara Erroma onomastika

Izenak eta izen oinak (Gorrotxategi 253. orria):

Aho, andere, andoss, atta, aher, arix, arta, arte, asto, bai, bais-er, belex, berhax, berri, bihox, bon, bors, ciso, gison, corri, gorri, edun, enne, ere, esten, gere, hahan, hals, hanna ,har, haron, hars, hauten, halo, heraus, ili, ilun, ilur, laur, lohi, neska, neskato, neure, lehen-en, ombe, orgo, oxson, sembe, seni, silex, siri, soson,tals, uloho, uri, uria.

Hispanian: Abisunhari, Abisunsonis, Val Beltesonis, Dusanharis, Illuna, Luntbel, Lutbelscottio, Narhungesi, Naru(ns?)eni, Serhuhoris, Ummesahar, )eihar, Errensae, Helasse, Itsacurrinne, Larrahi edo Larrahe, Larahe, Laxae, Losae, Selatse, Selaitse, Urde.

Euskara XV. mendean (Patxi Salaberri):
Euskara XV. mendean
Euskara XVI.mendean (Patxi Salaberri):
Euskara XVI. mendean

Aurkibidea eta bibliografia sarean (Rikardo Gomez eskerrik asko):

  • Historia de la lengua vasca – Índice general [PDF, 116 KB]
  • Historia de la lengua vasca – Bibliografía [PDF, 386 KB]

2.300 urteko planoa Basagain aztarnategian Anoeta, Gipuzkoan

Planoa Basagain Anoeta2.300 urteko planoan Basagain aztarnategian, Anoetan. Berria.

Tolosa. Ataria.
Historiaurreko lehen hiri planoa izan litekeena aurkitu dute

Anoetako Basagain herri gotortuan atzeman dute, Gipuzkoan. Baliteke ustezko planoak kale bat irudikatzea, eta etxeak bi aldeetan
Oraingoz hipotesi bat da, baina, ziurtatzekotan, aurkikuntza Euskal Herriko historiaurreko lehen hiri planoari legokioke. Ustezko planoaren euskarria hareharri triasikoko harlauza bat da, eta Anoetan aurkitu dute, Basagainen. Bigarren Burdin Aroan, k.a. 300. urtetik aro berria hasi artean, herrixka gotortu bat izan zen bertan —azken indusketek epe hori aro berriaren lehen urteetara luzatu dute—. Xabier Peñalver eta Eloisa Uribarri arkeologoek 25 urte daramatzate eremu hori induskatzen, eta haien taldeak atzeman du orain Euskal Herriko lehen hiri planoa izan litekeena. Peñalverrek atzo eman zuen aurkikuntzaren berri, Donostian, Denis Itxaso Gipuzkoak Kultura diputatua eta Mari Jose Telleria Kultura zuzendaria aldamenean zituela.
1700 urteko planoa Iruña-Veleian.
14469 Iruña Veleia

Informazio gehiago Ama Ata.

Beldur dira Iruña-Veleia lehertuko ote zaien eskuetan. JM Elexpuru. Alea

JM ElexpuruBeldur dira Iruña-Veleia lehertuko ote zaien eskuetan. Jm Elexpuru. Alea.

“Beldur dira eskuetan lehertuko ote zaien ‘bonba’ hau”

Anakoz Amenabar 2018-06-22 10:27   Euskara  Araba

Bide judiziala alboratu eta bide zientifikoa zabaltzeko eskaria egin du berriz ere Iruña-Veleia Argitu plataformak. Datazio-teknika modernoak erabilita, auzia “behin-betiko” argitu daitekeela uste du Juan Martin Elexpuruk, eta “kearen gainean” eraikitako hainbat hipotesi bertan behera gera daitezkeela.

Hondemakina berriro Iruña-Veleian

Hondeamakina Iruña VeleiaHondeamakina berriro Iruña-Veleian. Jatorria.

Larunbat honetan aurtengo 2. bisita gidatu alternatiboa izan da eta taldea bertaratu zenean, a zer triskantza berria ikusi zuten! Berriz ere Ibañez Loyo enpresaren hondeamakina sartu dute indusketan EHUko Arkeologia Sailak, Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailaren babespean (ondarea Aldundiak kudeatzen du baina jabea Jaurlaritzarena da).

Julio Nuñez