Etiketa honen artxiboa: iruña oka

Hitzaldia Eduardo Alfaro S. Telmo museoa Donostia asteartea azaroak 16

Costumbres romanas para la muerte en Tierras Altas de Soria. Huellas del euskera en epigrafía antigua

Azaroak 16 | 19:00
San Telmo Museoa Ikusi Google Maps-en
Sarrerak: Libre, jarleku guztiak bete arte

Hizkuntza: Gaztelaniaz

Eduardo Alfaro Peñak Soriako Lurralde Garaietan lan egiten duen goi-inperioko tailer epigrafikoaren ezaugarriak erakutsiko ditu, San Telmo Museoan bisita daitezkeen sei hilarriak erreferentziatzat hartuta.

Aldez aurretik, Ebroren isurialdeko iparraldeko serrania soriarrari buruz hitz egingo da testuingurua ezagutarazteko. Esparru geografiko hori ezagutzea garrantzitsua da proposatzen den obraren ikuspuntu arkeologikoa ulertzeko. Horren bidez, euskal-akitaniar onomastikaren presentziari buruzko azalpen bat eman nahi da zerraren goi-inperioko hilarrietan.

Eduardo Alfaro Peña, Miranda de Ebron (Burgosen) jaioa, Arkeologian lizentziatua da 1996tik, eta Historian doktorea da 2018tik Valladolideko Unibertsitatean. 2004tik 2005era bitarte, Pintiako hiri vacceo-erromatarreko (Peñafiel, Valladolid) indusketen zuzendari teknikoa izan zen.

Euskal sustraiko jende izenak Soriako erromatar epigrafian. Erakusketa S. Telmo museoa. Donostia

Euskal sustraiko jende izenak erromatar epigrafian. Soriako Tierras Altasko hilarriak.

2021eko azaroaren 12tik – 2022ko urtarrilaren 16ra
Asteartetik igandera arte, 10:00-20:00
Astelehenak, itxita
Klaustroa

Erakusketa honek Soriako Tierras Altas eskualdean aurkitutako hainbat objektu arkeologikotan du jatorria, tartean orain museoan ikus daitezkeen sei hilarriak. Eduardo Alfaro arkeologo eta ikerlariak, Idoubeda oros egitasmoan lanean diharduenak, euskararekin lotutako inskripziodun hilarri hauek ikertzeaz gain, erakusketa bat prestatu zuen Sorian 2019. urtean. Donostiara etorri aurretik, Bergarako Laboratorium Museoan muntatu zen, baina pandemiak eragin nabarmena izan zuen egitasmo hartan. Orain, erakusketa ikusteko aukera berri bat eskaintzen du San Telmo Museoak

Pieza arkeologikoen ondoan, besteak beste, Joakin Gorrotxategi irakasle eta euskaltzain urgazleak egindako azterketa eta iruzkin linguistikoak jasotzen ditu erakusketak.

Soriako Tierras Altas eskualdean aurkitutako erromatar epigrafeei esker, bertan gure aroko lehen mendeetan bizi zen jendearen heriotzarekiko erritu eta sinismenen berri dugu. Inperioko lurralde gehienetan bezala, latinez idatzita daude, baina aldi berean bertako jendearen izen indigenak agertzen dira. Azken ikerketen arabera, hauetariko batzuk euskal-akitaniar antroponimiaren ikuspuntutik azal daitezke, euskararen historiarako garrantzitsuak diren aztarnak baskoiei zegozkien Ebro ibaiaz bestaldeko lurretan kokatuz.

Eskualde horretako jendearen jatorria, beraz, beren izen indigenetan islatzen da. Azken hamarkadetako aurkikuntzen aurretik, ezagunak ziren izen indigena urriak Soriako eta Ebro ibarreko ustezko hizkuntzekin lotzen ziren, hau da, zeltiberierarekin eta iberierarekin. Geroztik hona nabarmendu da ia ez dagoela zeltiberierazko izenik lurralde horretan, Numanziatik gertu egon arren; aldiz, askok egungo euskararen aurrekariak ziren akitanieraren eta baskoieraren ezaugarriak dituzte.

Jarduerak

Azaroak 16. Hitzaldia. Eduardo Alfaro Peña: Costumbres romanas para la muerte en Tierras Altas de Soria. Huellas del euskera en epigrafía antigua
Azaroak 18, 25. Bisita gidatuak. Luis Mari Zaldua: Euskal sustraiko jende izenak erromatar epigrafian. Soriako Tierras Altasko hilarriak
Azaroak 24. Hitzaldia. Joakin Gorrotxategi: Euskal sustraiko jende izenak bakoien lurraldeetan: Andrearriagako eta Soriako Tierras Altasko hilarriak
Abenduak 4. Haurrentzako tailerra: Harrizko hitzak

Organizan: Euskaltzaindia, Idoubeda Oros, San Telmo Museoa
Comisario: Eduardo Alfaro

Iruña-Veleia auzitegietan. Gontzal Fontaneda. Berria

Iruña-Veleia auzitegietan. Gontzal Fontaneda. Berria 2021-9-8

Eliseo Gilek, Iruña-Veleiako epaiketan zigortuta, babes eskeko helegitea aurkeztu du Espainiako Auzitegi Konstituzionalean, benetako babes judizialerako eskubidea urratu zaiolako, erruduna den frogarik ezta grafitoak faltsuak diren frogarik ere ez da aurkeztu eta. Gainera, epaitegiak ez du aurkikuntzen zaintza gauzatu, beti salatariaren esku egotea baimenduz.

Instrukzioa

2012. urtean instrukzioko epaileak txosten bat eskatu zion IPCE Espainiako Kultur Ondarearen Erakundeari. Hogeita hemeretzi zeramika eman zitzaizkion aztertzeko. Dokumentatuta dago lehenago ere zeramika horietatik zortzi beste bi laborategiren esku egon zirela. Aurkikuntzak zaintzen ez zituenez, epaitegiak ez zuen irregulartasunik antzeman IPCEri emandako zeramiketan, haietako zortzi lehen ere beste laborategi batzuek erabilita, eta horregatik baliozkoak ez zirela.

Iruña-Veleia bisita gidatua abuztuak 1 igandea

Iruña-Veleia bisita gidatua abuztuak 1 igandea. (Euskeraren jatorria).

Hileko lehenengo igandeetan egiten ari dira, maiatzetik urrira biak barne. Hurrengoak abuztuaren 1ean, irailaren 5ean eta azkena urriaren 3an izango da.
Bisita goizeko 11etan hasiko da, bertako aparkaleku nagusian, 14:00 inguruan amaitzeko.
Bisitak Iruña-Veleia Martxanek antolatzen ditu eta doakoak dira.
Bisitan hainbat gai azaltzen da: indusketan topatutako grafitoen altxorra, epaiketan jakin izan duguna, hiriaren desagerpena eta bagaudak, euskalduntze berantiarraren teoria deuseztatzeko duen garrantzia eta bisitarien galderak.
Bisita online ere egiteko aukera dago, www.geostrakaren bidez.
Izena emateko http://tiny.cc/091wtz edo 663901248 telefonoan

Iruña-Veleia bisita gidatua uztailak 4 igandea

Iruña-Veleia bisita gidatua uztailak 4 igandea. Euskeraren jatorria.

Hileko lehenengo igandeetan egiten ari dira, maiatzetik urrira biak barne. Hurrengoa uztailaren 4an, ondoren abuztuaren 1ean, irailaren 5ean eta azkena urriaren 3an izango da.

Bisita goizeko 11etan hasiko da, bertako aparkaleku nagusian, 14:00ak inguruan amaitzeko.

Bisitak Iruña-Veleia Martxanek antolatzen ditu eta doakoak dira. Bi bisita egiten dira aldi berean, euskerazkoa eta gaztelerazkoa.

Bisitan hainbat gai azaltzen da: indusketan topatutako grafitoen altxorra, epaiketan jakin izan duguna, hiriaren desagerpena eta bagaudak, euskalduntze berantiarraren teoria deuseztatzeko duen garrantzia eta bisitarien galderak.

Bisita online ere egiteko aukera dago, www.geostraka.eu ren bidez.

Izena emateko: Izena emateko

Iruña-Veleia nazioarteko III 3. Biltzarra Gasteiz 2021-5-29

Iruña-Veleia nazioarteko III. Biltzarra. Gasteiz 2021-5-29. Iruña-Veleia martxan.

Aurkezpena

Iruña-Veleiak tristezia eta poztasuna ematen dizkigu aldi berean. Tristezia, batetik, unibertsitateek, Eusko Jaurlaritzak, Arabako Foru Aldundiak eta hedabide gehienek altxor hau ezkutatzeko eta suntsitzeko nola egin duten lan ikusi dugulako. Bestetik, altxor handi hau topatu zuten bi kideek, Eliseok eta Oskarrek, nola zigortzen ari diren ikusten ari garelako. Eta hirugarrenik, herri honen babesle izan behar diren erakunde gehienak eta prestigioko pertsona asko, 12 urte hauetan, ostrukarena egiten ari direlako.

Baina Iruña-Veleiak alaitasun eta indar handia ere ematen dizkigu. Besteak beste, gure hizkuntzaren jatorriaren ikerketan bide berri eta oso aberatsa eskaintzen digulako, Mitxelenak zabalduko teoriaren atal batzuk zuzendu behar direla erakutsi digulako, EITB eta Alberto Santana bultzatzen ari diren euskalduntze berantiarra pikutara bidali duelako eta kristautasunaz Vatikanoak kontatzen digun historia monolitikoa hautsi duelako. Eta Iruña-Veleiari esker jende on eta prestu asko ezagutu ahal izan dugulako, begiak ireki dizkigulako eta, gai horri esker, nor dagoen euskeraren, kulturaren eta ondarearen alde eta nor dagoen kontra bereiztu dezakegulako.

Lehenengo biltzarrean faltsukeriaren zein egiazkotasunaren aldeko alderdi biak gonbidatu genituen, eztabaida piztu nahi genuelako, aurreiritzirik gabe. Baina faltsukeriaren aldekoak ez zuten etorri nahi izan eta gu geuk euren argudioak azaldu behar izan genituen. Bigarren biltzarrean grafitoen altxorrean eta eztadaida zientifikoan sakondu genuen.

Eta hirugarren biltzar honetan lau mahai inguru izango ditugu: batetik azken ikerketen berri izango dugu lau ikerleren eskutik. Ondoren epaiketan gertatutakoa eta baita espainiar justizia sistematik euskaldunok zer espero dezakegun argiago ikusi ahal izango dugu. Arratsaldez betidaniko euskalduntzea hobeto ezagutzeko bi hizlari izango ditugu eta, amaitzeko, grafitoen gai erlijioesen atzetik dauden kontu interesgarri asko ezagutzeko parada izango dugu.

Azkenik, amaierako Eskerraldian, bidelagun izan ditugunak gogoan izango ditugu, besteak beste, jadanik gure artean ez dauden Emilio Ilarregi eta Iñaki Aldekoa.

Maiatzak 29, larunbata

09:30 Harrera
09:45 Mahaingurua: Grafitoei buruzko azken ikerketak
Antonio Rodriguez Colmenero: Veleia romana: un primer intento de síntesis
Mari Carmen Basterretxea Urrosolo: Iruña-Veliako material etnografikoa
Miguel Thomson Okatsu: La reproducibilidad de los grafitos de Iruña-Veleia y su
consistencia con hallazgos previos en el yacimiento apoyan su autenticidad
Josu Naberan Naberan: Hizkuntzalarien Zientzia Veleiako Iruñan
11:45 Atsedenaldia
12:15 Mahaingurua: Iruña-Veleia lurperatu ezin izan duen epaiketa
Felix Rodrigo Mora: Derecho consuetudinario frente a derecho romano y derecho positivo
Patxi Alaña Arrinda. Iruña-Veleia: justiziaren aurkako epaiketa
14: 00 Bazkaria
16:00 Mahaingurua: Betidaniko euskalduntzea
Aitzol Altuna Ensunza: Euskalduntze berantiarra salatzen
Joseba Mintegi: Euskaliberieraren presentzia penintsula osoko I-V mendeetako hilarrietan
17:45 Atsedenaldia
18:15 Mahaingurua: Vatikanoa euskal kristasutasunaren hastapenaren aurka?
Paulo Arrieta: Karistiar eukaristia, zenbakiak, jokuak, palindromoak, ambigramatikoak , etab.
Nekane Jurado: La corriente subterránea que riega Iruña-Veleia
19:45 Eskerraldia: Emilio Ilarregi, Iñaki Aldekoa…
20:00 Amaiera
Maiatzak 30, igandea
11:00 Bisita gidatua Iruña-Veleiako indusketan
Aurrez aurre eta Zoom bidezko izenemateak
Bi modutara eskainiko da: aurrez aurre eta zoom bidez. Bestetik prestakuntza jarduera izanik, joan-etorrietarako baimenak emango dira, joan-etorrietarako.
Aurrez aurreko biltzarrean izena ematea: 40 € (bazkaria eta liburuxka barne).
Bazkaririk gabe 25 €. Ikasle edo langabetuek: 15 €
Onlineko biltzarrean izena ematea, zoom bidez: 10 €
Igandeko bisita gidatua doakoa da.

Iruña-Veleia: orain elkartasunaren eske

Iruña-Veleia: orain elkartasunaren eske. Gontzal Fontaneda.

Iruña-Veleiako aurkikuntzak laidotu nahi dituzte. Eliseo Gili aipu ona kendu nahi diote. Oraingoz kondenatuta dago. Epaian jarri zioten diru-zigorra orain ordaintzeko presatzen dute. Egoera larri hau dela eta, Iruña-Veleiaren aldeko lau erakundeek diru-elkartasuna eskatzen dizute irakurleorri:

Elkartasun ekonomikoa Eliseo Gilekin

Jakina denez, Eliseo Gil Zubillaga, Iruña-Veleiako aztarnategiko zuzendaria izandakoa, grafitoak faltsutzearen errudun jo zuen Gasteizko zigor-epaitegi batek 2020an. Bi urte eta hiru hilabeteko espetxe-zigorra ezarri zioten eta zenbait diru-zigor ere bai, 15.000 euro inguru denera. Duela gutxi jaso du diru-zigorra berehala ordaindu behar duela ohartzen dion autoa. Esan beharra dago Eliseo Gilek Babes Helegitea aurkeztua duela Konstituzio Auzitegiaren aurrean.

Sententzia guztiz bidegabea izan dela pentsatzen dugu, epaiketan ez baitzen frogatu grafito bakar baten faltsutasuna ere, eta ondorioz are gutxiago Eliseo Gilen autoretza. Urte luze hauetan gaia hurbiletik jarraitu dugunok garbi ikusi dugu zer nolako bidegabekeria egin den gure kultura ondarearen zein pertsona batzuen kontra. zeintzuen delitu bakarra aurkikuntza harrigarri bat egitea izan den.

Honengatik guztiagatik, eta haren diru-egoera larria ezagututa, dei egiten diogu gaiarekin sentibera den pertsona orori elkartasuna erakutsi diezaion Eliseo Gili eta bere ekarpentxoa egin dezan diru-zigorra ordaindu ahal izateko. Hau dela eta eskatzen dugu bakoitzak ahal bait lehen sar dezala nahi duen kopurua ondorengo kontu korrontean:

Laboral Kutxa: ES0330350056430561220095 (Unzalu-Fontaneda-ren izenean dago, titularren deiturak). Bilketaren bilakaeraren berri emango da sarri-sarri ondorengo blogetan:
Ama Ata, Iruña-Veleia Martxan, Iruña-Veleia, gezurra ala egia.

Milesker!

Eskariaren sinatzaileak:
SOS Iruña-Veleia, Iruña-Veleia Martxan, Martin Ttipia

Gasteiz, 2021eko apirilaren 30a