Zaldua, Iturissa, gune termaleko objetuen aurkezpena. Aranzadi.
Zalduako aztarnategian 8 urteko ikerketa lanak erromatar garaiko terma kokagunea, hainbat eraikuntza eta objektu interesgarriak azaleratu dute. Aztarnategi gunean geofisikako lanetatik ateratako emaitzek ageri uzten dute erromatar garaiko aztarnategiak duen potentzialidadea. hiri-izaerako aztarnategi garrantzitsua honetan.
Iruña-Veleiako aztarnategiarekin antza handia du.
Auritz duela bi mila urte. Berria.
Aranzadi zientzia elkarteak beste indusketa bat egin du aurten, eta erromatarren garaiko herriaren aztarna berriak azaldu dira: bi eraikinen egiturak, bat harrizkoa.
Pirinioen magalean, Auritz eta Aurizberri arteko eremuan, zelai zabal eta lasai bat dago, paregabea osteratxoa egiteko. Haatik, lurrak azpian sekretuak gordetzen ditu. 2012tik, Aranzadi zientzia elkartea ikerketa arkeologikoa egiten dabil, eta uda honetako indusketek emaitza berriak eman dituzte. Lurra ireki, eta 280 metro koadroko eremuan erromatarren garaiko sei metroko zabalerako galtzada ageri da. Alde batera zein bestera, bi eraikinen arrastoak daude: bata arruntagoa, bestea harrizkoa. Oihane Mendizabal Aranzadiko ikerlariak aztarnak interpretatu ditu: «Azkenean, gaur egungo Auritz ikustea bezala da. Egun, errepideak egituratzen du herria, etxeak daude bi aldeetan, eta batetik bestera karrika bat edo eremu libre bat dago». Diferentziak diferentzia, erromatarren garaian ere antzera egituratzen zen orduko herria.Pirinioen magalean, Auritz eta Aurizberri arteko eremuan, zelai zabal eta lasai bat dago, paregabea osteratxoa egiteko. Haatik, lurrak azpian sekretuak gordetzen ditu. 2012tik, Aranzadi zientzia elkartea ikerketa arkeologikoa egiten dabil, eta uda honetako indusketek emaitza berriak eman dituzte. Lurra ireki, eta 280 metro koadroko eremuan erromatarren garaiko sei metroko zabalerako galtzada ageri da. Alde batera zein bestera, bi eraikinen arrastoak daude: bata arruntagoa, bestea harrizkoa. Oihane Mendizabal Aranzadiko ikerlariak aztarnak interpretatu ditu: «Azkenean, gaur egungo Auritz ikustea bezala da. Egun, errepideak egituratzen du herria, etxeak daude bi aldeetan, eta batetik bestera karrika bat edo eremu libre bat dago». Diferentziak diferentzia, erromatarren garaian ere antzera egituratzen zen orduko herria.
Aranzadi elkarteak ez du iritzirik eman nahi izan pieza horien benetakotasunaz, eta Agirre Mauleonek ere ez du bererik eman. Baina ez da faltsutasunarena arazo bakarra. «Sinesgarritasuna galdu da alor guztietan, eta hori oso serioa da. Negargarria izan da». Antzeko hitzak izan ditu Urteagak ere. «Pena da», dio. «Ez dugu gaitasunik bereizteko ontzat hartu behar dugun edo ez. Baliabide horien hutsunea dago». Esperientzia zientifikoa metatuz joan ahala joango da hori aldatzen.
Iturissa, beste aztarna iturri bat. Berria
Aranzadi Zientzia Elkarteak azpimarratu du egindako aurkikuntza «oso garrantzitsua» dela, eta «potentzialitate» handikoa
Jatorri baskoia zuen Iturissak, eta K. a. lehen mendean altxatu zuten; 400 urte iraun zuen
Joxerra Senar Aurizberri
Aurizberritik hiruzpalau kilometrora dagoen zelai batean egindako lau zundaketetako batean, bi metro eta erdi sakonera eta metro bateko zabalera duen egitura bat topatu dute. / JAGOBA MANTEROLA / ARP
Aranzadiko eta Italiako arkeologoek parte hartu dute. / J. MANTEROLA/ ARP
iaz Iturissatik bi miliara topatutako harri horiek izan dira ikerketarako abiapuntua. / J. MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Estrabon historialari eta geografo greziarrak Iberiar penintsulara egindako bidaia batean hiri baskoien artean aipatzen du Iturissa. Erromatarren garaiko beste bidaiari garrantzitsu batzuek ere (Ptolomeok, Antonianok eta Ravenako anonimoak) aipatu zuten idatzietan mansio (edo aterpe) bat bazela. Historialarien artean, uste handia zegoen Aurizberrin (Nafarroa) egon zitekeela Iturissa izeneko gune hori, baina jada uste izateari utzi dio. Aranzadi Zientzia Elkarteak azken asteetan lau zundaketa egin ditu Aurizberri eta Auritz arteko zelai batean. «Zortea izan dugu, lauretan erromatarren garaiko egiturak topatu ditugulako», esan du umil Juan Mari Martinez Txoperenak, Aranzadi elkarteko ikerlariak.
