Etiketa honen artxiboa: ostraka

A19. 2008ko azaroak 19, iazko komunitua egun lotsagarri haren 14. urteurrenean.

Iruña_Veleia_2008_11_19A19. 2008ko azaroak 19. 2021eko komunikatua.

Azaroaren 19a, IRUÑA-VELEIAren Eguna (JM Elexpuru)

Iruña-Veleia Arabako Foru Aldundiaren jabetzako aztarnategi arkeologikoa da. 2002az geroztik Lurmen S.L. enpresari esleitu zion induskatzeko, zuzendari Eliseo Gil zelarik. 2005 eta 2006an ezohiko grafitoak zeuzkaten piezak agertu ziren: irudiak, hieroglifoak, latinezko, grekozko eta euskarazko testuak.

Ezustea, batetik eta zalantza ulergarriak, bestetik, 2008an Aldundiak “Batzorde Zientifiko Aholkularia” eratu zuen. Bere azken bilera 2008ko azaroaren 19an egin zen. Amaitu eta minutu batzuetara, Aldundiak talde arkeologikoari “gaizki kudeatutako proiektu arkeologiko bat” egin izana leporatu zion eta aztarnategitik kanporatu zuen, nahiz eta bi txosten bakarrik jasoak zituen (beste hamarrak egun edo aste batzuk beranduago sartuko ziren); bilerakide guztien adostasunik gabe, gehiengorik gabe, eztabaidarik gabe, inork frogarik aurkeztu gabe, teoriak eta iritziak bakarrik. Aldi berean, hedabide-kanpaina bat hasi zen aurkikuntzari eta talde arkeologikoari izen ona kentzeko asmoz, faltsutzeaz hitz eginez etengabe, inolako frogarik gabe, zenbaiten titulu politiko edo akademikoetan oinarrituta soilik.

Eta Aldundiak, arazoari irtenbidea bilatzeko, grafitoak noiz grabatu diren zehazteko laborategi zientifikoetara jo beharrean (beste guztietan egiten den bezala), Eliseo Gilen aurkako salaketa jarri zuen epaitegian, 2009an.

Hamaika urte iraun zuen ikerketa judizialak eta 2020an egin zen ahozko epaiketa. Epaiak Eliseo Gil kondenatu zuen. Eliseo Gilek Araba Herrialdeko Auzitegian helegitea aurkeztu zuen, baina auzitegi honek atzera bota zuen 2021ean.

Eliseo Gilek Auzitegi Konstituzionalean babes-helegitea aurkeztu du “bere eskubide konstituzionalak eta babes judizial eraginkorraren eskubidea urratu direlako“. Hona hemen Eliseo Gilek eta aurkitutako grafitoek Arabako epaitegietan jasan duten defentsa-gabeziaren adibide batzuk.

Epaitegiak ez zuen egin aurkikuntzen zaintza judiziala: aztarnategia ez zen inoiz zigilatu eta aurkikuntzak ez ziren inoiz auzitegiaren esku egon, beti salatariaren (Aldundiaren) arkeologia-museoan egon dira. Horrela, 2012an instrukzio-epaitegiak Espainiako Kultur Ondarearen Erakundeari aditu-txostena eskatu eta aztertzeko hogeita hemeretzi pieza eman zizkionean, horietatik zortzi beste bi laborategiren eskuetan egonak ziren aurretik, 2008 eta 2009an, baina epaitegiak ez zekien, zaintzarik gauzatzen ez zuelako. Aipatutako txostenean oinarrituta, epailearen sententziak hogeita hamazortzi pieza manipulatu zirela adierazten du, horietatik zazpi lehenago beste bi laborategi horien eskuetan egondakoak.
2020an, ahozko epaiketan, arkeologia-museoko bi zaharberritzailek zera testigatu zuten: “Iruñako zeramikazko kutxak gure zerbitzura sartu ziren garbitzeko, eta garbitzen hasi ginen. Hogei bat kutxa ziren. Bigarren kaxa garbitzen ari ginela mokoan adartxo bat zuen hegazti bat agertu zen zeramika batean. Aurrez, grafitoren bat agertuz gero museoari berri emateko ohartarazi ziguten, eta horrela egin genuen. Piezak hartu zituzten. Ez ditugu berriro ikusi ez garbituak ez garbitu gabeak”. Epaitegiak ez zuen testigantza hori jaso ere egin, sententzian ez baitira kutxa horiek aipatu ere egiten. Epaileak aukera izan zuen kutxa horiek eskatzeko, garbitu gabeko piezak aztarnategitik irten zirenean bezala egongo baitziren.

Bestalde, epaiak hauxe aitortzen du, “ez da behar bezala frogatu berak [Eliseo Gilek] grafitoak bere eskuz egin zituenik”, eta hainbat aldiz errepikatzen du: “berak [Eliseo Gilek] edo bitartekoen bitartez egin zituela”. Hortaz, epaiak berak Eliseo Gil errugabea dela adierazten du, “behar bezala frogatu gabe” berak ez zuelako grafitorik egin, ezta “bitartekoen bitartez”; existitzen ez direlako, ez direlako identifikatu, hamaika urtean inor auzipetu edo deklaratzera deitu ez dutelako, ezta  “bitarteko” asmatu berri horiek bilatzen saiatu ere. Baina epaiak Eliseo Gil kondenatu zuen.

Eliseo Gilek helegitea aurkeztu zuen Araba Herrialdeko Auzitegian, eta honek gaitzetsi eta epailearen sententzia mantendu zuen egitate “frogatuak” direla esanez. Auzitegiak ere ez zituen zaharberritzaileen epaiketako testigantzak behar bezala entzun, ezta epailearen epaia behar bezala irakurri ere.

Herrialdeko Auzitegiak hauxe argudiatu zuen: “objektuen ardura Aldundiak bakarrik har zezakeela eta hartu behar zuela, auziaren Instruktorearen kontrolpean“, “instruktorearen kontrolik” ez zegoela begi bistakoa denean,  pieza batzuk beste laborategi batzuetan egon zirelako, Eliseo Gil salatzeko balio izango zuen aditu-txostena burutu aurretik.

Aurkikuntzak zaintza judizialaren menpe egon beharrean “auzi-jartzailearen” eskuetan egotea,  honelaxe defendatzen zuen auzitegiak: “ez dago arrazoi jakinik aurkikuntza batzuk amarruz gutxiesten saiatzeko. Auzi-jartzailearentzat ez zen ezer pozgarriagorik izango benetakotasun hori berrestea baino, Iruña-Veleiako aztarnategia leku erakargarri bikaina bihurtuko zuelako herrialdearentzat”. Argudio hau iritzi pertsonal hutsa da, eta sinesgaitza: norbaitek kereila jartzen badu irabazi nahi duelako da, horixe du “pozgarriena” harentzat, horretarako aurkeztu du. Aldundiak benetakotasuna nahi izan balu, laborategi zientifiko serioetara joko zukeen (beste guztietan egiten denez), auzitegian korapilatu beharrean.

Itxaron izatekoa da Auzitegi Konstituzionalak Eliseo Gilen babes eskeko helegitea onartzea eta behar bezala irakurtzea eta entzutea.

___

Gontzal Fontaneda, SOS Iruña-Veleia, Iruña-Veleia Martxan eta Martin Txipia elkarteen izenean.

2008ko azaroak 19 (ustezko batzorde zientifikoaren gezurrak pegamentua eta MISCART, informazio gehiago)

Iruña-Veleia ebazpenaren arabera “manipulatu” omen dituzten 36 ostraken artean, batzuk hizkiak dituzte kostraren azpian

15920 Iruña VeleiaEbazpenaren arabera hauek dira “manipulatu” omen dituzten 36 ostraka, hauen artean adibidez:

15920 NIIV XII / VRT(…) TV, III / “II” / RIIBA TV, NIIV / CII (…) ostraka euskalduna.

Nork sinistu?
Kostraren azpian hizkiak daude nabarmenki. Astakeria zientifiko izugarria.

Ebazpenaren arabera hauek dira “hondatu” omen dituzten 36 ostraka:

36 ostraka faltsutuak

Batzuk ebidentzia fisikoak dituzte zaharrak direla adierazteko (hizkiak kostraren azpiak…), Europako laborategi neutral batek bermatu beharko du “manipulatuak” izan direla:

10714, 10765, 10826, 10849, 10942, 11156, 11139, 11162, 11252, 11305, 11392, 11413, 11417, 11419, 11423, 11424, 11426, 11429, 11459, 11481, 11530, 11709, 12047, 12048, 12098, 12099, 12108, 12110, 12697, 13368, 13370, 13371, 13397, 15910 eta 15920.

Zein erraz faltsutzat salatzen duten Iruña-Veleiako 1.700 urteko euskara.

Laster loturak irudiei.

20 hogei kutxa ostrakaz beteta garbitu gabe 11 hamaika urtetan benetako bat azaldu zelako? Non daude ostrakak?

2371 Iruña Veleia
13397 Iruña-VeleiaIruña-Veleia epaiketako kronika beldurgarria. JM Elexpuru.

GARBITU GABEKO ZERAMIKAZKO 20 KAXEN GAINEAN

2007ko amaieran, eta susmo giroaren ondorioz, aztarnategian pieza gehiago ez garbitzeko agindu zuten Arabako Aldunditik. Zaharberritzaileen eskuetara zeramikaz eta abarrez betetako hogei bat kaxa heldu ziren, garbitu gabe. 2008ko uda-udazkenean hasi ziren haiek garbitzen. Bi kaxa garbituta zeramatzatela, grafito berezi bat agertu zen, hegazti baten marrazkia, agian uso batena, ahoan galburu bat zuena (kristau ikurra, gehituko dugu guk). Aurkikuntzaren berri eman zioten diputazioari (Kultura diputatua, etab.), eta berehala eman zieten gehiago ez garbitzeko agindua. Euren ustez, zeramika horiek garbitu gabe daude (ez zaigu argi geratu non dauden gaur egun kaxa horiek).

Arabako Foru Aldundia epaiketan frogak eta ebidentziak ezkutatzen?

Nork garbitu ditu 20 hogei kutxetako ostrakak?

Iruña-Veleiako mirariaz gain, Eliseo Gilen 1.700 urteko adina, oraindik flipatuta nago aste honetako Arabako Foru Aldundiko restauratzaileen aitorpenekin (JM Elexpuru https://labur.eus/eVsmQ ) P.L. eta I.O., zeinek adierazi duten 2008an usoa mokoan adarra zuela azaldu zenean (bake kristaua) ostraka batean, agindua jaso zutela ez garbitzeko gehiago eta Iruña-Veleiako ostrakaz betetako 18 kaxa omen daudela suposatzen da Bibat museoan…

Hainbat galdera sortzen zaizkit. Aztarnategiko ostraka originalak garbitu gabe daude 12 urtetan? Zein dira ostraken zenbakiak?

Argitaratuak al daude AFAren web ofizialean http://www.araba.eus/publicar/Veleia/ ?

Zer dio Ertzaintzak? Zer diote Arabako Foru Aldundiko kultur diputatuek, Lorena Lopez de la Calle, Itziar Lamarain, Igone Martinez de Luna? Zergatik ez zaie galdetzen?

Julio Nuñez hamar urte daramatza Iruña-Veleiako aztarnategian, bi grafito metrokoak (oso handiak) bakarrik argitaratu ditu (Veleian ara eta  “FQ FRA UR ELA”. …), esango digute 10 urtetan aurkitu dituen ostrakak kaxetan garbitu gabe dituztela Bibat museoan? Posible al da?

Salaketa puztuak x 476 diru publikoarekin Arabako Foru Aldundia + fiskala

13371 Iruña VeleiaNola liteke Arabako Foru Aldundiaren eta fiskalaren salaketa (diru publikoarekin) izatea 476 ostraka manipulatzea eta konformatzea ostraka bat bakarrik manipulatu izanarekin, urtebeteko espetxe zigorraren truke?

Erakunde publikoak diru publikoarekin biderkatzen dituzte salaketa penalak x 476 inolako frogarik gabe? Gero negoziatzeko?

De Miguel aferan, adibidez, isuna eskaera 350.000 € x 476 = 166 milioi €?

Norbaitek eskatu du?

Arabako Foru Aldundiaren salaketa (2018-4-16):

Con la actividad llevada a cabo por los encausados Eliseo Gil y Oscar Escribano descrita, esto es al realizar los mismos grafitos sobre soportes originales de la época romana procedentes del yacimiento arqueológico de Iruña-Veleia han causado unos daños materiales ascendentes a la cantidad de 286.600 euros, considerando que han realizado grafitos sobre 476 soportes originales y que cada uno de ellos tenía un valor de 600 euros, pues los materiales sobre los que se han llevado a cabo los grafitos excepcionales son Patrimonio Cultural y su valor es principalmente histórico y científico, por tanto intangible. La Ley 7/1990, de Patrimonio cultural Vasco, los califica como de dominio publico y les otorga amplia protección dentro del ámbito de la Comunidad autónoma de Euskadi (f. 2885 y 2886 . Tomo III) y (f. 12071 – Tomo XXVI). SEGUNDA.- Los hecho

Iruña-Veleiako ostraketan egin diren analitikak

11419-octavioOstraken analitikak:

Iruña-Veleiako ostraketan publiko egin diren analitika batzuk:

1.- Madariagak SEM-EDX analisiak egin zituela 2008an (karbonoz igurtzita konduktore bihurtzeko) gutxienez ostraka hauekin: 11419 Octavio Augusto,  11427 Ornelio11459 Iupiter txerria manipulatua Irudia Ama Ata eta Carlos Elorza arkeologoaren IR-32.

2.- IPCE José V, Navarro txostena “Análisis de fragmentos cerámicos de Iruña-Veleia 2013-10-28“, zati batzuk argitaratuak.

3.- IPCE Tomás Antelo txostena “Informe de examen por imagen” Tomás Antelo, Ángeles Amaya, Miriam Bueso, Ana García, Alfonso Domingo, Carmen Vega 2014-3-14. Txuri beltzean bakarrik.

4.- Escuela Superior de Conservación y Restauración de Bienes Culturales, Madrid (ESCRBC) autoreak Sra. Dávila, Sr. Gea, Sra. Rodríguez. (10/18 Iruña-Veleia Autoan azaltzen da).

5.- Autor: Dr. Koenraad Van den Driessche, geólogo. (10/18 Iruña-Veleia Autoan azaltzen da ere).

Txosten gehiago Sos Iruña-Veleia (beste 20 hogei).
Txostenak argitaratu gabe.

Epaitegiko informazioa:

Errekurtsoa 10/18 Iruña-Veleia.
– Arabako Foru Aldundiaren salaketa 2018-4-16

Ematen du salaketak bakarrik oinarrituta daudela 2. eta 4. txostenetan, baina ez dituzte osorik argitaratu. Epaile bakar batek ebatziko du txosten analitikoei buruz? Kontrajarriak daudenean? Ostrakak manipulatu dituztenean?

Zaldua, Iturissa, Auritzen, zenbat ostraka azaldu dira?

Annulus-aureus_anillo1 ZalduaZaldua, Iturissa, gune termaleko objetuen aurkezpena. Aranzadi.

Zaldua ostraka 1

 

Zaldua ostraka 4Zalduako aztarnategian 8 urteko ikerketa lanak erromatar garaiko terma kokagunea, hainbat eraikuntza eta objektu interesgarriak azaleratu dute. Aztarnategi gunean geofisikako lanetatik ateratako emaitzek ageri uzten dute erromatar garaiko aztarnategiak duen potentzialidadea. hiri-izaerako aztarnategi garrantzitsua honetan.

Zaldua1
Iruña-Veleiako aztarnategiarekin antza handia du.

Barradoko arbela Cáceres, VI. mendeko ostraka erderaz. Ama ata.

Pizarra Barrado CaceresBarradoko arbela. Ama ata.

Irudia: Copia de la pizarra visigoda de Barrado (Cáceres). Alex Onciu
Foto: El País
https://elpais.com/cultura/2019/04/09/actualidad/1554837441_579595.html

Este poste se escribe a raíz del comentario de Miguel en el post “El origen de las lenguas romances, la (relativa) estabilidad de la lengua vasca y los grafitos de Iruña-Veleia” sobre una opinión de Isabel Velazquez en un artículo de El País del 9/4/2019.

Ostraka euskaldun berria Erriberri Olite Nafarroan

Inscripción Olite A (3) (1024x1017)Ostraka euskaldun berria Erriberri Olite, Nafarroa.

Ostraka euskaldunen lekuak:

Ostrakak eta grafitoak duela 1700 urte aztarnategietan Iruñeko Gaztelu plazan Nafarroan, Gipuzkoan Arditurrin,  Forua Bizkaian, Araban Aloria, Heredia, Arkaian, Iruña Veleian…
Ostrakak Iruñean Gaztelu plazan (Mercedes Unzu, Plablo Ozcariz)
Irun ostrakak eta grafitoak. Terra sigilata Irun. Munibe.
Ostrakak Arditurri Oiartzun 600 esklabu egunero lanean 200 urtetan (Thalacker)
Ostrakak Heredia Araba
Grafitoak Arkaia. Araba. Pilar Ciprés
Forua Bizkaia
Ostrakak euskaldunak 1700 urte Iruña Veleia
Aloria, Arrastaria, Amurrio, Araba (Juan José Cepeda)

Ostrakak, grafitoak Gipuzkoan

Ostraka 73.000 urte: Gizakiak egindako marrazkirik zaharrena. Argia.

Ostraka Craig FosterGizakiak egindako marrazkirik zaharrena: 73.000 urteko ostraka. Argia.

  • Hegoafrikako Blombos kobazuloan silkreta harrian okrez egindako marra batzuk aurkitu dituzte.
2018ko irailaren 30a

Christopher Henshilwood eta Karen van Niekerk buru dituen ikerketa taldeak Nature aldizkarian jakinarazi duenez, marrazkia duela 73.000 urtekoa da. Adituek oraintsu arte uste zuten lehen giza adierazpen sinbolikoak Europan sortu zirela duela 40.000 urte, baina marrazki hau orain arte aurkitutako antzeko arrastoak baino 30.000 urte zaharragoa da.

Oraindik ez dakite nola eta zertarako egin zituzten marra horiek. Uste dute konposizio handiago baten zatia dela, eta traola itxura du. Hala, inoiz aurkitutako marrazkirik zaharrenak, teknologia berriei estuki lotutako ikurra ematen du.

Euskara Iruña-Veleia 1.700 urte.